زمینه ‏های پیدایش مباحث عقلی در قلمرو سیاست

Authors

سید محمد رضا شریعتمدار

abstract

محققانی که موضوع اندیشه سیاسی اسلام را بررسی می‏کنند، در پیدایش مباحث عقلی، هر کدام به پررنگ کردن بعضی از عوامل پرداخته و آن را اساسی قلمداد کرده‏اند. آنان خواسته‏اند بین آن عامل و آغاز و رشد عقلانیّت در جهان اسلام، رابطه برقرار کنند؛ در حالی که در پیدایش پدیده‏های اجتماعی و همچنین آغاز اندیشه در موضوعی خاص، معمولاً عوامل مختلفی مؤثرند و نمی‏توان صرفا به عوامل خارجی یا داخلی استناد کرد و بهتر است که مجموعه زمینه‏ها در نظر گرفته شود. بنابر این در این مقال، به مهمترین زمینه‏هایی که به نظر می‏رسد دارای نقش بیشتری باشند، اشاره می‏کنیم. زمینه‏ها و عواملی همانند نزول قرآن، پیدایش فرقه‏های مسلمان، گسترش متصرفات مسلمین و نهضت ترجمه به ترتیب مورد بحث و بررسی قرار می‏گیرند. آنچه در این مورد اساسی به شمار می‏رود، پدیده بسیار مهم وحی و نزول قرآن است. می‏توان گفت که در اثر گذشت زمان، ابعاد مختلف قرآن روشن شده و جهت فهم معنای آن، تلاشها و زحمات بسیاری صورت گرفته است تا معنای آن آشکارتر گردد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

زمینه های دگرگونی مباحث بیابان زایی

مباحث بسیار زیادی، پیرامون مفهوم بیابان‌زایی به عنوان یک فرایند تخریب کننده‌ای که مناطق خشک، نیمه خشک و نیمه مرطوب جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد‌، انجام شده است. منازعه بنیادی و مداوم هم بر سر وجود واقعی بیابان‌زایی و همچنین چگونگی تعریف کردن، اندازه گیری و ارزیابی آن وجود دارد. در اینجا بیشتر از بازنگری ساده‌ی سیر تکاملی این مباحث، زمینه‌هایی مورد بررسی قرار می‌گیرند که این مباحث در آن به وقوع...

full text

سکولاریزم زمینه ها ، پیدایش و آثار آن

سکولاریزم حذف دین از عرصه های سیاسی ،  اجتماعی ، اقتصادی و علمی است ؛ به عبارت دیگر تهی ساختن حیات اجتماعی انسان از دین و نشانه های آن را سکولاریزم گویند . استفادۀ ابزاری از دین در قرون وسطی ، تفسیر کتاب مقدس بر اساس یافته های علوم تجربی ، اختلافات شدید فرقه ای در مسیحیت که سبب جنگهای طولانی و خونین گردید و نیز اعتماد بیش از حد انسان به خویشتن که بر اثر پیشرفت دانش تجربی پیش آمد زمینه های حذف د...

full text

زمینه های پیدایش جنگ های داخلی در تاجیکستان پس از استقلال و نقش جمهوری اسلامی

هدف مقاله حاضر بررسی عمیق‌تر عوامل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و قومی است که پس از استقلال تاجیکستان زمینه‌های جنگ‌های خونین داخلی پنج ساله را در آن کشور به وجود آوردند. مقاله سپس به نقش مثبت جمهوری اسلامی ایران در برقراری آتش‌بس و نهایتاً ایجاد یک صلح پایدار در آن کشور می‌پردازد. صلحی که به رغم مواجهه با مشکلات و بسیاری ناملایمات، تا به امروز همچنان دوام آورده و در سایه ثبات و پایداری آن تاجکیستان ...

full text

زمینه های پیدایش می عرفانی

پیش از اسلام باده و باده خواری در میان جشن¬ها و آیین¬های دینی و ملی ایرانیان مرسوم بوده است.اما با ظهور اسلام و تحریم باده در قرآن این رسم مذموم می¬شود و زشت ترین گناهان به شمار می آید.در این پایان نامه سعی شده است با بررسی عوامل ورود مضمون شراب در شعر فارسی مشخص شود که اجتماع و فرهنگ گذشته ایران اقتضای سرودن اشعار خمریه را داشته اشت. اغلب صاحب نظران بر این باورند که خمریه سرایی فارسی متأثر از ...

بررسی تاریخی زمینه های اعتقادی پیدایش واقفیه

توقف بر شخصی از اهل بیت: به عنوان آخرین امام و مهدی منتظر، مسأله بی سابقه و جدیدی نبوده است. گروهی از شیعیان که امام کاظم7 را مهدی و قائم منتظر می دانستند با نام واقفیه یا واقفه شناخته شد­ه­اند. این گروه ضمن اینکه بخش وسیعی از توان و فرصت حضرت رضا7 را مصروف خود ساخته بودند، از جهات متعدد تهدیدی جدی برای تفکر اصیل شیعی به حساب می آمدند. به همین مناسبت واکاوی ماهیت و شخصیت های جریان مذکور، از زوا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه علمی پژوهشی علوم سیاسی

Publisher: دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام

ISSN

volume 2

issue سال دوم - شماره ششم - پاییز 78 1999

Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023